Türkiye'de 2018-2019 sezonunda Spor Toto Süper Lig, TFF Süper Kupa, Ziraat Türkiye Kupası çeyrek final, yarı final ve final müsabakaları ile Spor Toto 1. Lig Play-Off müsabakalarında çevrimiçi olarak uygulanacağı belirtilmişti.
KARARLARI HAKEM VERECEK
Video Yardımcı Hakem sisteminin amacı tüm kararlarda yüzde 100 doğruluk elde etmek olmadığı vurgulanırken, minimum müdahale - maksimum yarar ilkesini benimser. Her türlü kararı her zaman hakem verecektir. Hakemin kararı yalnızca video incelemesi bariz bir hatayı gösteriyorsa değiştirilebilir.
VAR, SADECE ÖNERİDE BULUNABİLİR
Video teknolojisi yalnızca maçın seyrini değiştiren kararlardaki bariz hataları düzeltmek için ve gözden kaçan ciddi olaylarda kullanılacaktır. Nihai karar her zaman hakem tarafından verilecektir. İncelemeyi yalnızca hakem başlatabilir; VAR, hakeme sadece inceleme önerisinde bulunabilir. İnceleme süreci ne olursa olsun, kararı hızla incelemek için herhangi bir zaman baskısı yok.
SÜREYİ 60 SANİYE UZATIYOR
Bazı insanlar VAR sisteminin maçın süresini fazlasıyla uzatacağını düşünüyordu. VAR kullanılmadığında ortalama kayıp zaman 287 saniyeyken VAR kullanıldığında bu süre ortalama kayıp zaman 347 saniyedir. VAR sistemi maç süresini ortalama sadece 60 saniye uzatmaktadır.
Peki "Var" Sistemi Ne Zaman Kullanılır?
1- Gol mü? Değil mi?
Hakemin gol için bir ihlal olup olmadığı konusunda emin olamadığında. Ayrıca topun çizgiyi geçip geçmediği konusunda da hakemler kararsız kalırlar ise VAR’a başvurabilirler.
2- Ofsayt mı? Değil mi?
Ofsayt, belki de en çok yan hakemlerin tartışılmasına sebep olan kararlardır. VAR bu konuda inanılmaz bir yüzde yakaladı özellikle 2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası ve 2018 Rusya Dünya Kupasında. Eğer gol oldu ve ofsayt konusunda şüphe var ise hakem başlama vuruşunu yaptırmıyor ve incelemenin yapılmasını bekliyor. Eğer ofsayt yoksa başlama vuruşu ile oyun devam ediyor. Fakat eğer ofsayt var ise çift vuruş ile ofsaytın olduğu yerden oyun tekrar hareketleniyor.
3- Penaltı mı? Değil mi?
Penaltı pozisyonları, orta hakemlerin kararlarının en çok sorgulandığı pozisyonlardır. Hakem ceza sahası içerisinde yaşanan bir müdahaleyi göremediyse ya da yorumluyalamadıysa pozisyon devam eder aynı dakika içerisinde oyun devam ederken VAR odası pozisyonu tekrar inceler ve kulaklıktan hakemi uyararak pozisyonun penaltı olduğunu ya da saha kenarındaki ekrandan tekrar izlemesi uyarısında bulunurlar. Eğer hakem penaltı kararını verdiyse aynı an da “VAR” odası pozisyonu tekrar inceler. Ya kararı onaylar ya da hakemin tekrar izlemesi gerektiğine karar verir.
4- Kırmızı Kart Kararı
Oyun içerisinde hakemlerin görüş açıları dışında da pozisyonlar yaşanabilmektedir. Özellikle kontra atak sırasında hakemin arkasında kalan ya da yakın ikili mücadelede dirsek ve bileğe basma gibi karşı tarafı sakatlayabilecek pozisyonlarda VAR hakemi uyararak pozisyonu izlemesini söyleyebilmektedir.
Peki herşeye rağmen Türkiye'de "VAR" gerçekten var mı?
Birçok pozisyona tartışma kapısını aralayan VAR'ın gerekli anlarda devreye girmemesi ve hakemlerin VAR'dan uzak durması Süper Lig'de bir krizin başlangıcı olarak yorumlandı.
İlk 10 haftada sadece 4 büyüklerin maçlarında VAR'ın devreye girdiği, girmediği, etki ve tartışma yarattığı tam 55 tartışmalı pozisyon yaşandı.
VAR uygulaması 54 pozisyonda sadece 9 kez hakemleri kenara çağırıp pozisyonu izleme tavsiyesinde bulundu. Süper Lig'de görev alan hakemler VAR monitöründen izlediği 9 pozisyon için karar değiştirirken 5 pozisyonda da VAR'dan gelen direkt kararla değişliğe gidildi.
İlk 10 haftada 4 büyüklerin oynadığı 40 maçta toplam 14 pozisyonda karar değişikliği için devreye girdi. Bu rakam tartışma yaratan 55 pozisyonun sadece %25'lik bir kısmına denk geliyor. Peki VAR bu pozisyonlarda hangi takım için ne kadar etki etti? İşte sizler için örnekler.
Süper Lig 1.hafta SİVASSPOR BEŞİKTAŞ:
1- Sivasspor'un Beşiktaş 3-0 mağlup ettiği maçta Adem Ljajic'in yerde kaldığı ve penaltı beklediği pozisyonda hakem Mustafa Öğretmenoğlu devam kararı verdi. VAR dan pozisyonla ilgili uyari gelmedi.
Süper Lig 1.hafta KASIMPASA-TRABZONSPOR:
Kasımpaşa Trabzonspor maçında skor 1-1 devam ederken bordo mavililerde Yusuf Sari, Karim hafez in müdahelesiyle yerde kaldı ve penaltı bekledi. Oyunu devam ettiren Cüneyt Çakır a VAR a gitmedi.
Süper Lig 3.hafta Fenerbahçe Trabzonspor:
Kadıköy'de 1-1 devam eden maçın ilk yarısında NWakaeme ceza sahası içinde sut acisi ararken F.Bahçeli Zanka nın arkadan elle mudahalesi sonrası yerde kaldı. Trabzonlu futbolcular pozisyonda penalti bekledi. Ancak hakem Firat Aydınus oyunu devam ettirdi ve pozisyonda VAR dan bir uyarn gelmedi.
Süper Lig 6.hafta Galatasaray-Fenerbahçe:
Fegouli'nin ceza sahasında düşürüldügü pozisyonda Galatasaray penaltı bekledi. VAR dan yapılan inceleme sonrası Cüneyt Çakır uyarıldı Kenara gelip pozisyonun öncesini izleyen Cakir, Babel'in elle oynanasini tespit edip topu Fenerbahce ye verdi.
Görseller AJANSSPOR'DAN alınmıştır.
